انواع تله مکانیکی
در این مطلب قصد داریم به بررسی انواع تله مکانیکی بپردازیم .تله مبحثی به قدمت و درازای تاریخ دفینه گذاری دارد. هدف از ساخت تله، ایجاد مانع، جلوگیری و گاها تاخیر در رسیدن به اموال است. نوع تله و ساز و کار تله ها به فراخور هر دوره و مقطع تاریخی متفاوت است. طراح و تله گذار گاهی با ساده ترین روش و گاهی با روش های پیچیده فنی و مکانیکی، از هدف پنهان خود محافظت می کند. چون معمولا تله اخرین راهکار برای ممانعت از رسیدن به هدف است، بسیار دقیق و خطرناک طراحی می شدند. هدف اصلی تله گذار ایجاد مانع ( به هر شیوه ممکن ) برای عدم موفقیت و رسیدن به هدف است.
ذهنیت عموم کاوشگران از تله معنای خاص ان (تله فیزیکی) است؛ مثل: افتادن سنگ های بزرگ و ریزش و پرتاب نیزه و … . حقیقت این است که این گونه تله ها نسبت به کلیت موضوع به دلایل بسیار (چون محدودیت زمان و شرایط و مکان دفینه و از کار افتادن به دلیل گذر زمان و …) بسیار کم به کار گرفته شده اند.
فریب و انحراف
یکی از پر کاربردین راه های تله گذاری فریب و انحراف است. بدین صورت که دفینه گذار شما را به هزارتوی پی در پی هدایت و شما را سردرگم می کند و چه بسا شما را به سمت تله با عملکرد فیزیکی هدایت کند.
تله آب
یکی دیگر از تله های پر کاربرد، تله آب و هدایت اب به محل دفینه است. در این روش اب به وسیله کانال ها و ناودان های سفالی از مسافت دور به محل هدایت می شود. کاوشگر هنگام کار به طور ناخواسته کانال اب را می شکند و محل کار را پر از اب می کند. البته تله گذار به این اکتفا نمی کند و در اطراف ناودان مقادیر بسیار زیادی گچ خام را پخش می کند. هنگامه کار و شکستن ناخواسته و اجتناب ناپذیر ناودان ها، اب با گچ خام مخلوط می شود و گاز تولید می کند و به سرعت به ملاتی چسبناک و سفت تبدیل می شود که کاوشگر را کلاً از ادامه کار منصرف می کند.
نکته: بسیار پیش امده که کاوشگران کانال های هدایت اب را به جای محل حفاری اشتباه گرفته اند.
نکته: تله اب در روشی دیگر حاصل استفاده، تقسیم و انتقال اب به حوضچه ها و اتاقک های خاص است و سپس در محل کار (شن و ریگ های بادامی ) را پخش می کنند تا با تاباندن اب به داخل ریگ، اطراف هدف مورد نظر پر اب شود.
هدایت اب از فواصل طولانی گاها با ایجاد حوضچه ها و اتاقک های همراه است، تا بر عوارض طبیعی محل کار فایق آید و با تنظیم دلخواه فشار، اب را به نقاط بلندتر برسانند.
نکته: در برخی تومولوس ها که به شرایط اب و هوایی منطقه بستگی دارد، سیستم هدایت و کنترل اب های حاصل از بارندگی و طغیان رودخانه های جاری در نظر گرفته شده است و اب های مذکور به وسیله تونل های باریک، به هم پیوسته و با شیب منفی و تند به بیرون از تپه هدایت می شود. طغیان اب و در نتیجه ان شکستگی و فروریختن اتاق های تومولوس که با دقت و ریزبینی می توان این موارد را از هم باز شناخت.
تله توهم
از دیگر شیوهای مرسوم در تله گذاری تله توهم است. همه می دانیم که مردمان باستان با خواص گیاهان و نباتات اشنا بوده اند، و از انان در زندگی روزمره خود بهره می برده اند .انان به تدریج پی بردند که ساقه و برگ دسته ای از گیاهان توهم ایجاد می کند.
دفینه گذاران از این علم بهترین استفاده ممکن را برده اند. انان پودر حاصل از هاون گیاهانی مانند تنبک و ژان و … را با خاک محل کار به هم امیخته و در تونل ها و دالان های منتهی به اتاق به صورت حداکثری از این گیاهان استفاده می کردند. حفار با کار در این محیط و به طور معمول محیط های بسته و استنشاق ذرات و غبار حاصل از کندوکاو، به ارامی و کم کم دچار توهم و خیالات واهی می گردد و در اثر استرس ذاتی این کار با تصورات و توهمات وحشتناکی روبه رو شده و محل کار را رها می کرد.
تله ترس
از انواع تله که حالت بازدارنده دارد تله ایجاد ترس است. در این روش در دالان ها و اتاقک های تاریک و در محل های مناسب به وسیله گل یا سنگ تمثالی از موجودات وحشتناک درست می کنند و ان را دورادور در محل دید شما قرار می دهند. به خصوص در سرپیچ ها که بعد از عبور از ان تمثالی از یک صورتک یا حتی حیوان و … قرار می دهند و شما با دیدن ان جرئت عبور و حرکت دوباره به سوی ان را ندارید. این عمل ظاهرا ساده باعث پیشگیری و ایجاد وقفه در ادامه حرکت به سوی هدف می شود.
تله های فیزیکی
تله های فیزیکی چند نمونه معروف و بسیار خطرناک هستند. اساس عملکرد تمام تله های فیزیکی بر اساس نیرودهی و حرکت چرخ دنده های ساده است و همگی انها به دو صورت زیر فعال می شوند:
یا نیرو و وزنی به انها وارد می شود؛
یا نیرو و وزنی از انها گرفته می شود.
از انواع تله های فیزیکی مرگبار می توان به تله ریزشی ( ریزش سنگ و یا اورار خاک )، تله سقوط، تله کوبید، تله معروف به گیوتین، تله های پرتابی یا حرکت معکوس، تله مسدود سازی راه ورودی، تله فواره شن و ماسه بادی، و … اشاره کرد. این تله ها
در راه ورود شما به دالان و تونل در کف، سقف و دیواره ها تعبیه می شوند. برخی از انها با وجود گذشت قرن ها کاملا اماده واکنش هستند.
تله ریزشی
تله ریزشی را در سر راه شما (در کف ، دیواره و سقف ) اتاق و تونل ها ، تعبیه می کنند. تله ریزشی با مکانیسم های مختلفی عمل می کند. یکی از راه های مرسوم عملکرد تله ریزشی ایجاد ستون های مرکزی نگهداره و حمال وزن قسمتی از تپه است. ضامن حرکت ستون حمال به طور معمول چند ده تار موی بافته دم اسب (اغشته به روغن) است. این ضامن حساس معمولا نگهداره وزنه سنگین است که در راهرو بر سر مسیر شما قرار داده می شود. با حرکت ضامن وزنه حرکت و به شدت با ستون حمال برخورد می کند و با شکستن ستون در عرض چند ثانیه کل تپه اوار می شود. در برخی دیگر از اشکال تله در اتاق ها و در چیدمان سقف سنگی چهار گوش سابیده و یا بیرون زده می کارند که این سنگ در واقع بر راه خروج و ریزش قطعات ریز و درشت سنگ قرار داده شده است. این نوع تله یکی از مرسوم ترین نوع تله ریزشی است.
چیدمان سست بنا
از انواع دیگر تله ها می توان به چیدمان سست بنا اشاره کرد. به این صورت که در ساختار اتاق و راهرو ها به صورت عمدی دیواره قسمتی از سقف و یا سنگی بزرگ را با ضعیف ترین شیوه ممکن کار می گذارند. در مسیر عبور شما در تونل، چاهی عمیق تعبیه و ان را در کمال کاردانی استتار می کنند و شما در مسیر حرکت به درون چاه عمیق سقوط می کنید. طراح تله به این نیز بسنده نمی کند و در کف چاه ” نیزه ” می کارد. در واقع شما بر روی نیزه های کاشته شده، سقوط می کنید.